.png)
.png)
.jpg)
.png)
.png)
“NHÀ BÁO CHIẾN SĨ” - MỘT THƯỚC PHIM, NGHÌN TRANG SỬ
Bộ phim tài liệu “Nhà báo chiến sĩ” do Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất, là tác phẩm giàu giá trị tư tưởng và cảm xúc, được thực hiện nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025). Bộ phim không chỉ tái hiện hình ảnh người phóng viên - chiến sĩ nơi chiến trường khói lửa, mà còn truyền đi một thông điệp sâu sắc về trách nhiệm, đạo đức và sự hy sinh thầm lặng của những người làm báo cách mạng.
Hình ảnh trong bộ phim “Nhà báo chiến sĩ”.
Trong dòng chảy hào hùng của Báo chí Cách mạng Việt Nam suốt 100 năm qua, có một mảng màu không thể phai mờ - đó là hình ảnh những nhà báo khoác áo lính, tay cầm bút, vai đeo máy ảnh, sẵn sàng xông pha nơi trận tuyến. Họ là những người "ghi lại” lịch sử bằng mồ hôi và nhiều trường hợp là bằng máu và tính mạng của mình. Bộ phim tài liệu "Nhà báo chiến sĩ" là lời tri ân xúc động dành cho những con người đặc biệt ấy. Phim chọn điểm nhìn nhân văn từ những câu chuyện rất thật, rất đời. Đó là hồi ức khắc khoải của những nhà báo từng "dưới làn bom mà ghi hình, viết tin", là nỗi day dứt khi trở về mà đồng đội mãi nằm lại chiến trường, là những bức ảnh được lưu giữ như minh chứng của lịch sử, của tình người.
Một trong những yếu tố tạo nên chiều sâu và chất nhân văn cho bộ phim “Nhà báo chiến sĩ” chính là phần kịch bản được chắp bút bởi Đại tá, Nhà văn Ngô Vĩnh Bình. Không phải là lần đầu ông góp mặt trên hành trình nghệ thuật đầy cảm xúc này, trước đó ông cũng chính là người viết kịch bản cho bộ phim tài liệu “Nhà văn chiến sĩ”, gây tiếng vang sâu rộng trong lòng công chúng. Với niềm đam mê bền bỉ dành cho điện ảnh cách mạng, đặc biệt là dòng phim tài liệu về người lính và người làm báo, Đại tá Ngô Vĩnh Bình luôn khéo léo truyền vào tác phẩm của mình một tinh thần hào hùng và giàu cảm xúc. Ông không chỉ kể chuyện bằng ngôn từ, mà còn bằng trái tim, bằng những chiêm nghiệm dày dạn của người từng trải và thấu hiểu sâu sắc thế giới nội tâm của những người cầm bút trong chiến tranh.
Đại tá, Nhà văn Ngô Vĩnh Bình, tác giả kịch bản PTL“Nhà báo chiến sĩ”.
Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết - Đạo diễn phim chia sẻ “Được làm phim về đề tài nhà báo chiến sĩ là một niềm vinh dự, may mắn và là trách nhiệm lớn đối với tôi và các đồng nghiệp. 100 năm qua, Báo chí cách mạng Việt Nam đã đồng hành cùng với thăng trầm của lịch sử dân tộc. Đã có nhiều tác phẩm Nói về những người làm báo nói chung nhưng phim về hình ảnh nhà báo chiến sĩ thì số lượng còn chưa nhiều. Bởi đây là một lực lượng khá đặc biệt của Báo chí Việt Nam; khi được giao đề tài trên tôi đã rất thích thú về ý tưởng của đề tài. Và cũng mong muốn làm sao mình có thể làm tốt nhất đối với tác phẩm của mình để hướng tới 100 năm ngày báo chí cách mạng Việt Nam”.
Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết, Đạo diễn phim tài liệu “Nhà báo chiến sĩ”.
Một trong những chi tiết lay động người xem trong phim là cuộc hội ngộ sau gần 50 năm giữa cựu chiến binh Nguyễn Hữu Thể và nhà báo Phí Văn Chiến - người đã chụp cho ông một bức ảnh giữa chiến trường ác liệt. Bức ảnh, tưởng chỉ là khoảnh khắc vô tình, lại trở thành sợi dây gắn kết định mệnh để họ tìm lại nhau. Câu chuyện ấy, thể hiện sức sống bền bỉ của nghề báo: lưu giữ lịch sử không chỉ bằng chữ, bằng ảnh, mà bằng cả tình người.
Trong quá trình ghi hình, đoàn làm phim đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo. Kịch bản và bản dựng, bản hòa âm đều nhận được sự góp ý, cụ thể của Hội đồng duyệt Điện ảnh Quân đội nhân dân. Tuy nhiên, cũng có không ít khó khăn. Việc tiếp cận tư liệu, gặp gỡ nhân chứng - nhất là với các nhà báo chiến trường nay đã cao tuổi đòi hỏi sự kiên trì. Thế nhưng, điều khiến đạo diễn nhớ nhất không phải là vất vả hậu trường, mà là giây phút được lắng nghe những lời chia sẻ đầy khiêm nhường. Nhà báo Phí Văn Chiến từng nói: “Nhiều đồng đội của tôi còn xứng đáng hơn tôi nhiều lần; những huân chương mà tôi đeo ngày hôm nay là tôi đeo hộ anh em mình đã ngã xuống”. Câu nói ấy là minh chứng cho tinh thần đồng đội, cho lòng thủy chung của những người làm báo thời chiến - điều mà những thước phim không thể hiện hết, nhưng có thể khiến khán giả nghẹn lòng khi xem bộ phim “Nhà báo chiến sĩ”.
Trong quá trình ghi hình, đoàn làm phim đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo. Kịch bản và bản dựng, bản hòa âm đều nhận được sự góp ý, cụ thể của Hội đồng duyệt Điện ảnh Quân đội nhân dân. Tuy nhiên, cũng có không ít khó khăn. Việc tiếp cận tư liệu, gặp gỡ nhân chứng - nhất là với các nhà báo chiến trường nay đã cao tuổi đòi hỏi sự kiên trì. Thế nhưng, điều khiến đạo diễn nhớ nhất không phải là vất vả hậu trường, mà là giây phút được lắng nghe những lời chia sẻ đầy khiêm nhường. Nhà báo Phí Văn Chiến từng nói: “Nhiều đồng đội của tôi còn xứng đáng hơn tôi nhiều lần; những huân chương mà tôi đeo ngày hôm nay là tôi đeo hộ anh em mình đã ngã xuống”. Câu nói ấy là minh chứng cho tinh thần đồng đội, cho lòng thủy chung của những người làm báo thời chiến - điều mà những thước phim không thể hiện hết, nhưng có thể khiến khán giả nghẹn lòng khi xem bộ phim “Nhà báo chiến sĩ”.
Hình ảnh trong quá trình ghi hình bộ phim “Nhà báo chiến sĩ”.
Trong phim, khán giả thấy rõ hình tượng người lính - Nhà báo, tình yêu quê hương, quyết tâm chiến đấu, chiến thắng bao giờ cũng gắn với động lực, khát vọng hòa bình, thống nhất mãnh liệt. Đặc biệt, phim nhắc đến Xưởng làm phim Quân đội (nay là Điện ảnh Quân đội nhân dân) một cơ quan báo chí của Tổng cục Chính trị, thành lập ngày 17/8/1960. Nơi đây hiện đang lưu giữ hàng nghìn cuốn phim tư liệu về cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh Biên giới Tây Nam…và vô số các sự kiện trọng đại của đất nước và Quân đội. Những hình ảnh tư liệu được đánh đổi bằng máu của biết bao những nhà báo, phóng viên đã bất chấp hiểm nguy để ghi lại những khoảnh khắc của cuộc chiến tranh.
Trung tá Nguyễn Huy Hùng - Biên tập phim chia sẻ: “Làm phim về những Nhà báo chiến sĩ là một hành trình nhiều cảm xúc, bởi mỗi khung hình, mỗi đoạn âm thanh đều mang trong nó một phần lịch sử và cả ý chí, tâm huyết của những người đi trước. Khi dựng lại từng lời kể, từng nhịp thở của nhân vật, chúng tôi như được sống lại không khí của những năm tháng hào hùng - nơi mà một dòng tin, một bức ảnh cũng có thể đổi lấy bằng cả tính mạng. Tôi đã trao đổi với Đạo diễn phim để giữ nhịp phim chậm rãi, nhiều khoảng lặng, để khán giả có thể thấm dần từng câu chuyện, từng hồi ức”.
Trung tá Nguyễn Huy Hùng - Biên tập phim chia sẻ: “Làm phim về những Nhà báo chiến sĩ là một hành trình nhiều cảm xúc, bởi mỗi khung hình, mỗi đoạn âm thanh đều mang trong nó một phần lịch sử và cả ý chí, tâm huyết của những người đi trước. Khi dựng lại từng lời kể, từng nhịp thở của nhân vật, chúng tôi như được sống lại không khí của những năm tháng hào hùng - nơi mà một dòng tin, một bức ảnh cũng có thể đổi lấy bằng cả tính mạng. Tôi đã trao đổi với Đạo diễn phim để giữ nhịp phim chậm rãi, nhiều khoảng lặng, để khán giả có thể thấm dần từng câu chuyện, từng hồi ức”.
Trung tá Nguyễn Huy Hùng – Biên tập Phim tài liệu “Nhà báo chiến sĩ”
Bộ phim là lời tri ân sâu sắc tới thế hệ những người làm báo đã hy sinh thầm lặng, góp phần viết nên trang sử vẻ vang bằng chính máu, mồ hôi và trí tuệ. Trong thời đại công nghệ số, giữa nhịp sống gấp gáp và thông tin dồn dập, phim đặt ra một câu hỏi lớn: làm báo là để làm gì? Và câu trả lời, từ chính các nhân vật, chính là: “Để lịch sử không bị lãng quên, để công lý và sự thật không bị bóp méo.”
“Mỗi tác phẩm của bất cứ tác giả, nhóm tác giả nào khi được trình diện tới công chúng đều mong muốn được sự đón nhận, chia sẻ và góp ý của khán giả. Bộ phim Nhà báo Chiến sĩ cũng vậy. Ngoài tâm nguyện là một lời tri ân dành cho những nhà báo phóng viên chiến trường, những người mang sứ mệnh dáng đứng dưới tầm bom để ghi lại lịch sử của dân tộc trong dòng chảy 100 năm qua; cũng là sự gửi gắm thông điệp tới khán giả, nhất là các bạn trẻ ngày nay về giá trị của những thước phim, hình ảnh, những tư liệu về lịch sử luôn cần được trân quý, bảo tồn và khai thác chân thực hiệu quả nhất.” Đạo diễn phim chia sẻ thêm.
Phim khép lại với hình ảnh biểu tượng của người phóng viên chiến trường - dáng đứng hiên ngang, giữa chiến hào là bút, máy quay, và niềm tin son sắt vào lẽ phải. Như câu thơ trong phim đã viết:
“Ngòi bút vung lên giữa lửa hồng
Không dao súng vẫn giữ non sông
Làn tin xé gió băng bom đạn
Dáng chữ soi đường giữa bão giông”
Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết gửi gắm “Tôi cảm ơn đối với những thế hệ cha anh đi trước đã cho chúng tôi một gia tài về những tư liệu đã nhuốm máu xương có được; là nguồn sử liệu quý giá đối với những nhà làm phim về lịch sử như chúng tôi. 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam cũng là dịp để các nhà báo nhìn lại con đường nghề mà mình đã và đang đi, để tự soi, sửa và hoàn thiện mình. Tôi xin trích 1 câu của Tiến sĩ Lê Doãn Hợp - Nguyên Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; “Đạo đức của nghề Báo chỉ gói gọn trong 4 chữ; chân thực và hướng thiện. chân thực là có sao nói vậy, hướng thiện là hướng con người ta đến cái thiện, cả người mình phê phán”.Không dao súng vẫn giữ non sông
Làn tin xé gió băng bom đạn
Dáng chữ soi đường giữa bão giông”
Trong dòng chảy 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, trong sự phát triển và trường tồn cùng đất nước, Báo chí luôn là vũ khí sắc bén của Đảng, Nhà nước trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. “Nhà báo chiến sĩ” là một tác phẩm không quá cầu kỳ về hình thức nhưng trọn vẹn về cảm xúc và thông điệp. Bộ phim không chỉ ghi lại những ký ức, mà còn khơi dậy lòng biết ơn, niềm tự hào, và nhắc nhớ trách nhiệm nghề nghiệp trong mỗi người cầm bút hôm nay và mai sau.
Một số hình ảnh trong quá trình ghi hình bộ phim “Nhà báo chiến sĩ”.
Thực hiện: Hữu Quảng
